Gameland

Wie al enkele jaren StarGamers bezoekt, kan mogelijk de eerste 2 delen nog heugen over welke gameplay elementen er stammen uit het verleden. Wat was de eerste game met een mini map, crafting systeem of warps? Dat kan je lezen in part 1, part 2.

Er valt echter nog genoeg te onderzoeken en dus heb ik mijn veel te strakke gele zwemslip aangetrokken en ben in de grote encyclopedie van games gedoken. Zo doende heb ik weer de nodige informatie opgevist: Wat is de eerste 3rd-person game? Wat is de eerste game met een in-game shop? Wat was de eerste game met een “special edition”? Je leest het in dit derde deel van “Epic Game Elements From The Past”!

Free To Play

Free to play games hebben een aanzienlijk deel van de markt veroverd. Wie wil er nou niet gratis een game wegwerken en zeker als de game dan ook van een prima kwaliteit blijkt te zijn. Financieel kan de game worden onderhouden met advertenties, merchandise, microtransacties en in-game aankopen met echt geld. De games zijn vaak aantrekkelijker om dagelijks even te spelen (met log-in bonussen) en daardoor meer aantrekkelijk voor adverteerders. In principe geldt echter dat je de gehele game kan spelen zonder een cent uit te hoeven geven. League of Legends, Dota 2, Paladins en Hearthstone zijn slechts enkele voorbeelden van free-to-play games die succesvol zijn en veelvuldig worden gespeeld. De vraag blijft natuurlijk wanneer dit concept werd bedacht en welke game het eerst kwam en daarvoor moeten we toch een aantal jaartjes terug.

Wanneer het gaat over gratis games, dan kan je eigenlijk niet voorbij gaan aan de grootste gratis MMORPG’s. RuneScape (2001) was er namelijk al vroeg bij met het free-to-play concept. Met 200 miljoen accounts heeft RuneScape het wereldrecord van grootste gratis MMORPG op haar naam staan. Toch was het niet de eerste F2P-game waarmee mensen aan de slag konden. In 1999 kwam Nexon Inc namelijk met de eerste gratis online game “QuizQuiz”. Dit spelletje had een anime-look en spelers moesten het tegen elkaar opnemen in een quiz. In Noord-Amerika duurde het niet al te lang voordat de servers offline gingen, vanwege de verminderde populariteit. In Zuid-Korea, Japan en Singapore duurde dat tot eind 2004. Enkele sprites van de game zijn nog te bewonderen in het spel/chatprogramma “Ping Pals” op de Nintendo DS.

In-Game Shop

Soms is er niets lekkerder, dan na een lange missie je rugzak aan te vullen met gekochte wapens, items, potions en spreuken. Vanaf dat ik nog een kleine opdonder was, kan ik al herinneren dat er shops in winkels zitten. In Super Mario Bros 3 hosselde Toad al regelmatig items en “Gremlins” werd iets makkelijker door items te kopen. Wanneer de in-game shop voor het eerst haar intrede maakte, is voor mij een raadsel. Daarom ging ik op zoek naar de oudste shop in de gamewereld.

Het mag natuurlijk duidelijk zijn dat een shop geen overbodige luxe is. Net als in het echte leven wil je namelijk beloond worden voor het werk. Vooral in RPG’s kopen we er op los met nieuwe ptions, zwaarden of spreuken. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de shops daar voor het eerst te vinden zijn. Akalabeth: World of Doom (1979) is een RPG voor op de Apple II of DOS computer. In deze game moet je in complexere doolhoven een uitweg vinden. Om te overleven moet je niet alleen goed uitgerust zijn voor het gevecht. Je moet er ook voor zorgen dat je niet verhongert. Gelukkig kun je in de shops voedsel kopen. De eerste game waarin je goud kan verzamelen en spulletjes kon vergaren in een winkel was echter net iets ouder. Moria was in 1975 de eerste van games met een in-game shop en kent een vergelijkbaar concept als Akalabeth.

Cutscene

Wanneer we aan cutscenes denken, dan denken we al gauw aan een lange(re) onderbreking van je gameplezier. Vaak wordt er minuten lang tegen je aan gelult omdat er een heel verhaal verteld moet worden. Tegenwoordig is het verhaal in games nou eenmaal veel belangrijker dan vroeger. In het begin van de jaren ’90 was het verhaal in games net zo diepgaand als het balspel van het Nederlands elftal deze WK-kwalificatie. Vandaar dat menig cutscene in die tijd korter duurde dan de gemiddelde laadscherm anno 2017.

Dit gold ook zo voor de eerste cutscene in een game. In Pac-Man (1980) op de arcadekasten zaten Pac-Man en Blinky elkaar achterna in een scene tussen de levels door. Dit sterk stukje cinematics gaat daarmee de geschiedenisboeken in als de eerste cutscene in een videogame. In het onderstaande filmpje is de scene te rond de 5 minuten.

3rd person games

Bij games was het lange tijd vrij duidelijk wat betreft de “camera”. Je keek vanuit de ogen van de hoofdpersoon (FPS) of van de zijkant (zoals Super Mario) of van bovenaf (GTA II). Toen kwam er iemand met het ingenieuze idee om die camera vanaf achter de schouder mee te laten kijken met het hoofdpersoon. Super Mario 64, de 3D GTA delen, Gears of War en Resident Evil (tot en met 6) zijn allemaal voorbeelden van 3rd person games. Je zou denken 3rd person games pas zijn ontstaan rond de consolegeneratie met de Playstation en Nintendo 64, maar het concept is al ouder.

Nintendo Japan bracht in 1979 de arcadekast “Radar Scope” uit. De game leek op Space Invaders, maar kende een meer 3D-achtig perspectief. Ondanks het succes in Japan, werd het spel niet populair in Europa en Amerika. Radar Scope was technologisch vooruitstrevend. Echter er ging veel tijd verloren bij productie en het verschepen van de arcadekasten. Hierdoor was de hype overgewaaid en werden veel kasten omgebouwd tot Donkey Kong spelletjes. Radar Scope zal niet de boeken in gaan als het bekendste spel, maar geldt wel als grondlegger van de 3rd person perspective.

Special Edition

Special Editions zijn echt iets van deze tijd. In de retro-tijd waarin ik opgegroeid ben waren er vrijwel geen special editions van games: geen beeldjes, soundtracks, steelbook hoesje en al helemaal geen season passes. Je betaalde gewoon je keihard gespaarde geld voor een game en that’s it! Tegenwoordig lijkt het wel eerder een regel, dan een uitzondering. De special edities, platinum edities, GOTY-edities, steelbook limited edities en dergelijke volgen elkaar in rap tempo op. Soms natuurlijk met hele vette en strakke loot, maar soms zijn het ook compleet doorgeslagen pakketten waar je bijvoorbeeld honderden tot wel duizend euro voor kan neertellen. Zo kwam Call of Duty: Black Ops 2 destijds met een editie met een drone waar je tegenwoordig nog 200 tot 250 euro voor moet dokken.

Toch was er al een game die met een special editie werd uitgegeven op de Nintendo Entertainment System (NES): de Nintendo World Championships. Hoewel uitgeven misschien niet het beste woord is. De game werd namelijk alleen gegeven aan deelnemers aan de Nintendo World Championship in 1990. Die moesten proberen om in een verzameling van NES-uitdagingen zo snel mogelijk een highscore te verbreken. Het spel bevat minigames uit Super Mario Bros, Rad Racer en Tetris. Van dit spel zijn slechts 90 exemplaren gemaakt en daardoor is het een ultiem verzamelobject voor de retrogamer. Een speciale gouden editie van de game was weggelegd voor de finalisten. Hierdoor zijn er ook nog 26 gouden versies van het spel op de wereld. De waarde van het spel kan daardoor oplopen tot enkele tienduizenden dollars.

Tot Slot

Dat was het weer voor nu, maar er velt nog genoeg te ontdekken. Aan welke game danken we bijvoorbeeld de boss-fight te danken. Langzaam veranderde de chiptune bliepjes van games naar muziek van bands met instrumenten? Wat was de eerste game met een seasons pass? Welke shooter gebruikte voor het eerst de auto-aim functie? Kortom: nog genoeg over voor een vierde deel! Heb je zelf nog een idee of suggestie, laat het dan hieronder achter en wie weet komt het antwoord in deel vier! Dan kun je hieronder nog het lijstje doornemen van de eerste 3 delen.

Stephan Stuij / StarGamers